Sinds 2021 heeft Zuyderland Medisch Centrum een Chief Nursing Officer (CNO) en ook het opgerichte Verpleegkundig Stafbestuur (VSB) is een ondertussen vertrouwd begrip. Het thema Verpleegkundig Leiderschap leeft dan ook steeds meer op verpleegafdelingen zelf. Interessant is om te horen hoe kersverse verpleegkundigen, of zelfs studenten die nog in opleiding zijn, dit ervaren. We vroegen het aan Lian Hensgens: leerling verpleegkundige in Zuyderland Medisch Centrum en in het laatste jaar van haar HBO-V deeltijd opleiding (de eerste lichting binnen Zuyderland Medisch Centrum).
‘Verpleegkundig Leiderschap gaat om invloed uitoefenen’, vindt Lian. ‘Om het opkomen voor de kwaliteit van zorg. Maar ook om regie nemen en je mening durven te uiten.’ Voorzitter van het VSB, Cyril Schuijren, zei onlangs nog dat volgens hem ‘verpleegkundigen in Zuyderland het gevoel moeten hebben, om zelf verantwoordelijkheid te kunnen pakken.’ Gaat die vlieger ook op voor leerling-verpleegkundigen? ‘Ja’, zegt Lian. ‘Je hebt hier echt de ruimte om jezelf te ontwikkelen en krijgt de kans om het zélf te leren.’
Je mening uiten
Lian vindt dat ze op haar afdeling gestimuleerd wordt om haar mening te uiten. ‘Want wanneer je met een arts visite loopt, dan is het heel belangrijk dat je kunt aangeven hoe jij het ziet. Als verpleegkundige zie je de patiënt immers veel langer dan een arts. Er is in Zuyderland veel ruimte om te sparren met een specialist, daar maken ze graag tijd voor.’
Andere tijd
Tijdens de opleiding staat Verpleegkundig Leiderschap zeker ook centraal. Sinds 2016 worden studenten HBO-verpleegkunde opgeleid conform het opleidingsprofiel Bachelor Nursing 2020 (BN2020). ‘Als je dat vergelijkt met het nieuwe opleidingsprofiel (BN2030, red.), speelt het stukje leiderschap nu een veel grotere rol’, aldus Lian. ‘Mijn moeder is ook verpleegkundige. Al jarenlang. Ik heb het met haar ook wel eens over dat Verpleegkundig Leiderschap. Dat was in haar tijd of tijdens haar opleiding, helemaal niet aan de orde. Dan zegt ze: “Dat had ik ook wel ontzettend leuk gevonden”. Vroeger had je gewoon één hoofdzuster. En nu mag iedereen een mening hebben. Echt een andere tijd hè?’
Positief effect
Wist Lian al jaren geleden, dat ze de zorg in wilde gaan? ‘Nou, nee,’ lacht ze. ‘Tot en met mijn 17e zei ik: “ik ga geen konten wassen.” Terwijl mijn moeder altijd al dacht, dat verpleegkunde iets voor mijn zou zijn. Door meeloopdagen en gewoon iets ouder te zijn, kwam ik erachter hoe mooi dit vak daadwerkelijk is. En door het verpleegkundig leiderschap dat ik ervaar, blijft het vak erg in ontwikkeling.’ In Nederland verlaat 40% van de beginnende verpleegkundigen binnen twee jaar het vak. ‘Ja, dat is veel’, geeft Lian toe. ‘Ik denk dat het ook te maken heeft met de druk op de zorg. Verpleegkundig leiderschap heeft wel een positief effect, denk ik.’
Van stage naar praktijk
Tijdens de stage al klaargestoomd worden voor de praktijk, vindt Lian erg belangrijk. ‘Vroeger moesten studenten de “rotklusjes” doen. Maar nu is dat anders. Doordat je het gesprek aan kunt gaan, leer je heel veel en word je gestimuleerd om verantwoordelijkheid te dragen.’ Wat wil Lian nog meegegeven aan haar - hopelijk - toekomstige collega’s? ‘Bedenk dat je het nooit alleen doet. Dat maakt het werk superleuk. En ik wil vooral benadrukken dat leiderschap niet meteen heel groots hoeft te zijn. Het is geen managementfunctie ofzo,’ lacht ze, ‘maar iets dat gewoon in je dagelijks werk kan zitten. En het mooie is: je kunt het altijd blijven doorontwikkelen.’